Martynów

Martynów - położony na południowy wschód od Bukaczowiec, 8 km od Bursztyna istniał już za Kazimierza Wielkiego. W 1456r. był określany jako miasto. Właściciele zmieniali się bardzo często, ostatnimi byli hr. Dzieduszyccy. nie wiadomo, kiedy utracił prawa miejskie.

Parafia istniała tu już w XV w, przeszła później w ręce innowierców, ale przed 1600r. została przywrócona Kościołowi. W tamtym czasie podlegał jej kościół w Bukaczowcach.

Przed II wojną światową do parafii należały: Martynów Nowy i Stary, Moszkowce, Ruzdawiany, Siwka, Sobotów i Tenetniki. W XVII w. działała w Martynowie szkoła parafialna, był szpital.

W czasie tego najazdu tatarskiego w 1623r kościół w Martynowie został ograbiony, a pleban Jan Słabkiewicz zamordowany. To pod Martynowem, hetman Stanisław Koniecpolski rozbił w 1624r. przeważające siły Tatarów ponieważ "...w tłumach pędzonych niewolników wielu dla wieku i osłabienia nie było w stanie wydołać szybkim konnym tatarskim pochodom, przeto wyciąwszy w pień starych i wycieńczonych, a dzieci na polach żywe zostawiwszy, z resztą silnych brańców puścili się w drogę. Koniecpolski kazał dzieci zabrać na kilkadziesiąt wozów i odesłał do Lwowa. Urząd radziecki nie mając gdzie umieścić tych dzieci, wystawił je na rynku, ażeby każdy kto chce, mógł je brać za swoje lub do usługi."

Kościół był później kilkakrotnie palony. Na terenie parafii istniała kaplica w zamku w Martynowie, tam odprawiano msze, aż do czasu wzniesienia nowego kościoła.

Kościół martynowski, w swym ostatnim kształcie wzniesiono w 1765r. Znajdował się w centrum wsi. Zbudowany na rzucie krzyża; na podwalinach dębowych, cały z drewna sosnowego. Po lewej stronie prezbiterium była zakrystia, po prawej skarbiec. Dach początkowo kryty gontem. Na kalenicy wieżyczka na sygnaturkę. We wnętrzu mieściło się pięć ołtarzy: główny, drewniany, z obrazem patrona, Św. Mikołaja, różańcowy z obrazami Matki Bożej; Św. Antoniego z obrazem łaskami słynącym, jakkolwiek kult ten nie był oficjalnie zatwierdzony. Czwarty ołtarz poświęcony był Św. Józefowi, a piąty Św. Onufremu.

Kościół był interesującym przykładem drewnianej architektury sakralnej XVIII w. Kilkakrotnie remontowany; w czasie ostatniego remontu w 1929r. w miejsce starej wybudowano nową, murowaną dzwonnicę w formie bramy prowadzącej na plac przykościelny.

Świątynia przetrwała II wojnę światową. Ostatni proboszcz, ks. Ludwik Zytkiewicz, wyjechał do Dębowca koło Jasła, pozostawiając rzeczy kościelne na miejscu. Parafianie, którzy wyjechali później, przywieźli od Dębowca monstrancję, puszkę i kielich, a do Wysokiej Łańcuckiej księgi metrykalne, które w latach sześćdziesiątych XXw. przekazano kurii w Lubaczowie.

Pozostawione na miejscu wyposażenie kościoła przeniesiono do cerkwi, która dzień później spłonęła. Kościół został rozebrany w r. 1946 lub 1947. Dziś nie ma po nim żadnego śladu.