Wojciech Przedwojewski (1877-1967)

Kliknij aby powiekszyć
Kliknij aby powiększyć
Urodził się 11 kwietnia 1877 roku we wsi Chłopówka, w powiecie Husiatyńskim, był synem Jana i Petroneli z Hrankowskich. Po ukończeniu szkoły podstawowej Przedwojewski uczył się w Państwowej Szkole Przemysłowej we Lwowie, gdzie pod kierunkiem Piotra Harasimowicza uczył się rysunku, rzeźby i  malarstwa. Naukę skończył z wynikiem celującym.W czasie nauki zwrócił na siebie uwagę wychowawców, którzy przyznali mu stypendium z fundacji Czarkowskich-Golejewskich na dalsze studia zagraniczne. W 1901 roku wyjechał do Wiednia, wstąpił do Kunstgewerbeschule, gdzie uczył się pod kierunkiem H. Bitterlicha (rzeźba) i J. Breitnera (medalierstwo). Z okresu wiedeńskiego znanych jest kilka statuetek i plakiet portretowych Przedwojewskiego. W 1905 roku uzyskał w Wiedniu pierwszą nagrodę w konkursie na projekt fontanny. Ukończywszy z wyróżnieniem studia, udał się do Drezna i Monachium. Pobyt w stolicy Bawarii, znanym ośrodku medalierskim wpłynął decydująco na zainteresowanie artysty małą formą rzeżbiarską-medalierstwem i plakietami.
Kliknij aby powiekszyć
Kliknij aby powiększyć
W 1907 roku Przedwojewski powrócił do Lwowa, gdzie od razu otrzymał zlecenie na wykonanie rzeźb figuralnych (m.in. kowala i cieśli) oraz dekoracyjno-ornamentalnych dla gmachu Izby Handlowej przy ul. Akademickiej. W następnym roku został asystentem Państwowej Szkoły Przemysłowej w dziale rzeźby dekoracyjnej.
W latach 1910-1918 pełni obowiązki kierownika szkoły przemysłu drzewnego w Jaworowie. Dzięki jego staraniom rozwinął się tam dział zabawkarstwa drewnianego, którego wyroby zdobyły sobie wówczas dużą popularność nie tylko na rynku krajowym. Przed pierwszą wojną światową Przedwojewski wykonał wiele plakiet i medali np. p. Fiedlera (1905), "Odpoczynek Hucułów" (1909), K.iA. Czerwińskich (1910), Z.i A. Radzimińskich (1912), J. Zachariewicza (1912), T. Rutkowskiego (1917). W dorobku tym wyróżnia się seria plakiet portretowych członków rodziny Jana Szeptyckiego z Przyłbic, z którym Wojciech Przedwojewski był w bliskich stosunkach.
od 1918 roku mieszkał w Stanisławowie, gdzie w latach 1918-1920 pracował w Szkole Przemysłowej, a w latach 1920-1938 w Wyższej Szkole Realnej ( później przekształconej w gimnazjum) w charakterze nauczyciela rysunku. Nadal prowadził działalność artystyczną, wykonując plakiety i medale, jak np. "Unia Polski i Litwy" (1923), "200 rocznica gimnazjum w Stanisławowie"(1928) oraz z podobiznami różnych osobistości: r.Mękickiego(1920), L.Finkla(1926), biskupa J. Teodorowicza (bity w 1927 roku), Z.Szeptyckiej(1938). W 1939 przeszedł na emeryturę. Wystawiał swoje prace na wystawach krajowych (w Stanisławowie(1932,1933), Lwowie (1938) oraz zagranicą: w Wiedniu, Brukseli, Antwerpii, Pradze.
Kliknij aby powiekszyć
+
W 1945 roku opuścił Stanisławów i przeniósł się do Rzeszowa, gdzie był współorganizatorem i pierwszym dyrektorem Państwowego Ośrodka Kultury Plastycznej. Tu zaprojektował m.in. popiersie Tadeusza Kościuszki dla Rzeszowa, pomnik wdzięczności w Błażowej (1951 i tablicę pamiątkową ku czci Ignacego Łukasiewicza W Gorlicach (1953).Projektował medale i plakiety, wśród nich: T. Kościuszki (1946), Leonarda da Vinci(1952).W 1954 roku osiadł w Elblągu i tu obchodził 50-lecie swoje pracy artystycznej. W 1967 roku przeniósł się do Wrocławia, gdzie zmarł 1 grudnia 1967 roku. Był odznaczony Srebrnym (!935) oraz Złotym (1938) Krzyżem Zasługi oraz Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1957). Jego prace znajdują się w wielu muzeach w Polsce i za granicą., z czego najciekawsze kolekcje zgromadziły: Muzeum Sztuki Medalierskiej we Wrocławiu, Muzea Narodowe w Krakowie i Poznaniu, Muzeum w Elblągu oraz muzea wiedeńskie.
Niniejszy tekst pochodzi z Muzeum Sztuki Medalierskiej we Wrocławiu. Otrzymaliśmy go dzięki uprzejmości Pana Witolda Gregorowicza. Serdecznie Panu dziękujemy, życzymy dużo zdrowia i liczymy na dalszą współpracę.

Na powyższy artykuł otrzymaliśmy list wraz z dodatkowymi materiałami od wnuka naszego stanisławowskiego artysty Pana o tym samym imieniu - Wojciecha Przedwojewskiego.
W. Przedwojewski
Mój dziadek Wojciech Przedwojewski był znanym rzeźbiarzem i medalierem. Urodził się w Chłopówce w 1877 roku. Wywodził się z rodziny szlacheckiej. Dzięki mecenasom sztuki zdołał ukończyć studia we Wiedniu. W stanie kawalerskim utrzymał się do 45 roku życia. Stanisławów był jego miastem do momentu repatriacji. Jako artysta specjalizował się w medalierstwie, ale też wykonał mnóstwo płaskorzeźb i kilka pomników, niektóre jeszcze stoją do dziś. Jego dorobek można znaleźć w muzeum sztuki medalierskiej we Wrocławiu, Muzeum Narodowym w Krakowie, Muzeum Narodowym w Warszawie, w Gabinecie Numizmatycznym Mennicy Państwowej w Warszawie (projektował niektóre z monet 10-złotowych z lat 60-tych - znajdują się tam również medale wielu znanych z historii postaci) i w Muzeum w Elblągu.
Arcybiskup Teodorowicz
W Elbląskim Muzeum już prawie cztery lata temu otworzono okresową wystawę monograficzną poświęconą twórczości mojego dziadka. Wystawa Ta powstała dzięki wielkiemu zaangażowaniu pani Małgorzaty Gizińskiej (lwowianki) - wieloletniej pracownicy tej placówki.
Załączam rycinę medalu arcybiskupa Teodorowicza autorstwa dziadka, powielonego później z oryginału w 50 egzemplarzach w srebrze. Ponadto przesyłam kalendarium.
Kliknij aby powiekszyć
Płaskorzeźba 1
Kliknij aby powiekszyć
Płaskorzeźba 2
Płaskorzeźba 1 - Motyw z Pana Tadeusza z 1941 r - Zosia na tle dworu karmi ptactwo, po prawej autor epopei - Adam Mickiewicz.
Płaskorzeźba 2 - Autorstwa w. Przedwojewskiego z 1953 r - jest tam mój Tata i ja w beciku.

Kalendarium z życia Wojciecha Przedwojewskiego

Data Wydarzenie
1877 Wojciech Przedwojewski urodził się 11 kwietnia we wsi Chłopówka (w pow. husiatyńskim) na Podolu, jako syn Jana Przedwojewskiego i Petroneli z domu Hrankowskiej.
1892 po ukończeniu szkoły powszechnej rozpoczął naukę w prywatnej pracowni Piotra Harasimowicza, profesora Szkoły Przemysłowej we Lwowie. Uczył się tam rysunku, rzeźby i malarstwa.
1899-1903 Kształcił się w Państwowej Szkole Przemysłowej we Lwowie, na wydziale rzeźby dekoracyjnej. Pobierał nauki z zakresu rysunku u Edwarda Pietscha oraz rzeźbiarstwa dekoracyjnego u Tadeusza Wiśniowieckiego i Piotra Harasimowicza.
1903 Rozpoczął naukę w Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu w pracowni prof. Bitterlicha.
1904-1907 Kształcił się na oddziale ogólnym modelowania w Szkole Przemysłu Artystycznego przy Austriackim Muzeum Sztuki w Wiedniu, w pracowni rzeźbiarza prof. Josefa Breitnera. Pobierał nauki medalierstwa i rzeźby u prof. Breitnera, rysunku u profesorów Andreasa Grolla i Franza Cizeka oraz liternictwa i heraldyki u Rudolfa Larischa.
1907 Po krótkiej podróży do Drezna i Monachium powrócił do Lwowa, gdzie w 1908 r. otrzymał asystenturę w dziale rzeźby dekoracyjnej w C.K Państwowej Szkole Przemysłowej we Lwowie.
1910 Został powołany na nauczyciela rysunków i modelowania a później pełnił również obowiązki kierownika Krajowej Szkoły Przemysłu Drzewnego w  Jaworowie. Dzięki staraniom w. Przedwojewskiego, dział zabawkarstwa drewnianego stał się znany ze swych wyrobów w kraju oraz poza jego granicami. Od 1912 r. pracował jednocześnie w Polskim Gimnazjum Realnym w Jaworowie oraz prowadził kursy przygotowawcze rysunku, kaligrafii i geometrii.
1914 W lipcu i sierpniu odbył podróż do Wiednia, odwiedzając także Salzburg, Monachium, Lindau, Zurich oraz Genewę.
1914 We wrześniu rozpoczął służbę wojskową jako podoficer rachunkowy w stopniu sierżanta w oddziale Stabiles Pferde Spital, stacjonującym na Węgrzech w miejscowości Ersekujwar.
1918 Został przeniesiony w charakterze nauczyciela rysunków i modelowania do Krajowej Szkoły Przemysłu Drzewnego w Stanisławowie, a od 1919 pełnił w niej również obowiązki zastępcy kierownika.
1920 Został nauczycielem kontraktowym rysunku i geometrii wykreślnej w Państwowej Szkole Realnej w Stanisławowie (późniejsze III Gimnazjum).
1921 Zawarł związek małżeński ze Stefanią Marią, z domu Górka.
1945-1954 Osiedlił się jako repatriant w Rzeszowie, od roku 1946 pełniąc obowiązki kierownika referatu plastyki i szkolnictwa artystycznego w Wydziale Kultury i Sztuki.
1948-1953 Pełnił obowiązki dyrektora Państwowego Ogniska Kultury Plastycznej w Rzeszowie (prowadził naukę rzeźby i rysunku). Wykładał również na kursach wieczorowych krzewienia kultury artystycznej w Wojewódzkim Domu Kultury Związków Zawodowych w Rzeszowie.
1954-1967 Mieszkał w Elblągu, gdzie w roku 1956 obchodził jubileusz 50 - lecia pracy twórczej.
1957 Otrzymał stypendium Ministerstwa Kultury i Sztuki.
1958 1958 Został członkiem nowoutworzonego zarządu Elbląskiego Towarzystwa Nauki i Sztuki.
1960 W związku z obchodami XV rocznicy wyzwolenia miasta, otrzymał i nagrodę artystyczną miasta Elbląga za rok 1959.
1967 Zamieszkał we Wrocławiu, gdzie 1 grudnia zmarł.
Kalendarium opracowały Panie:
Małgorzata Gizińska, Barbara Niemcewicz - Ledwoń
oraz pracownice elbląskiego muzeum
Serdecznie dziękujemy za przesłany materiał – nasza strona jest otwarta dla Państwa!
Kontakt
2364466 odwiedzin od 5 stycznia 2004 roku
Google Search

WWW stanislawow.net