Oktaw Pietruski

Urodził się 5 lutego 1820 r. w Brukseli. Ojciec jego Józef był kapitanem wojsk polskich z okresu napoleońskiego. Uczył się w gimnazjach w Stanisławowie i Wiedniu. Po skończeniu studiów w 1842 roku podjął pracę w sądownictwie we Lwowie potem w Samborze.. Rok 1848 r. zastał go we Lwowie, tam wstąpił do gwardii narodowej, która stanowiła zbrojne ramię społeczeństwa galicyjskiej stolicy. Ta formacja jesienią 1848 r. nie była w stanie zapobiec zbombardowaniu Lwowa, rozwiązaniu gwardii narodowej, wprowadzeniu stanu oblężenia i zastosowaniu represji w stosunku do wszystkich aktywnych uczestników wydarzeń rewolucyjnych. Oktaw Pietruski ukarany został pozbawieniem awansu w służbie państwowej, a karę tę zniesiono w 1857 r.

Osłabiona monarchia habsburska zaczęła przekształcać się z absolutnej w konstytucyjną. W 1861 r. Pietruski, jako właściciel Siemuszowej, został posłem do Sejmu Krajowego we Lwowie z kurii wielkiej własności. Na wiele lat związał się z marszałkiem Sejmu Leonem Sapiehą. Kierując sprawami administracyjnymi Wydziału odegrał znaczącą rolę w walce o autonomię zakarpackiej prowincji.

W latach 1866 - 67, gdy toczyła się walka o ustrój monarchii habsburskiej, sympatyzował z federalistami. Po powstaniu Austro-Węgier w 1867 r. związał się z grupą federalistów szlacheckich, ta zaś zawarła sojusz z mieszczańską grupą Franciszka Smolki (honorowego obywatela miasta Rzeszowa), by wspólnymi siłami uzyskać dla Galicji takie same prawa, jakie ustawa zasadnicza przyznawała Węgrom. Zabiegom tym sprzeciwili się krakowscy i lwowscy konserwatyści, miedzy innymi Agenor Gołuchowski, którzy argumentowali, że do osłabienia monarchii może dojść właśnie z powodu zastąpienia dualizmu federacją.

Federaliści wzorem polityków czeskich (m. in. Franciszka Riegera), postanowili przejść do zdecydowanej opozycji polegającej miedzy innymi na zbojkotowaniu parlamentu ogólnoaustriackiego - Rady Państwa. W takich to okolicznościach Pietruski, uzyskawszy w 1869 r. zaufanie Sejmu i wydelegowanie do Wiednia, mandatu nie przyjął.

Rozpoczął pracę w szkolnictwie.

Pracując nad unowocześnieniem szkolnictwa współpracował z Józefem Dietlem, Zygmuntem Sawczyńskim i Józefem Mayerem. Rozumiał postulaty wicemarszałka Sejmu Ukraińca Juliana Ławrowskiego dotyczące ustępstw szkolnych w stosunku do ludności ruskiej.

W 1872 r. na wniosek Leona Sapiehy, który uważał go za polityka najlepiej przygotowanego do pracy w najwyższych organach autonomicznych, został zastępcą Marszałka Krajowego i pozostawał na tym stanowisku do 1890 r. Następnie odsunął się od pracy w Wydziale, zatrzymując mandat posła. Pełnił także, doraźnie lub przez dłuższy okres, szereg innych funkcji: był członkiem Trybunału Stanu, od 1864 r. wchodził w skład Rady Zawiadowczej kolei Lwów - Czerniowce -Jassy, od 1888 do Rady Zawiadowczej kolei Lwów - Bełżec -Tomaszów, należał do Towarzystwa Gospodarskiego we Lwowie, sprawował też funkcje wiceprzewodniczącego a następnie w latach 1881 - 1887 przewodniczącego Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego we Lwowie, w 1874 r. aktywnie zaangażował się w tworzenie galicyjskiego Banku Krajowego we Lwowie.

Pracowite życie zakończył 22 lutego 1894 r. we Lwowie, gdzie pochowano go na cmentarzu Łyczakowskim. Był zasłużony w walce o autonomię Galicji.

W 1885 r. burmistrz Stanisławowa - miasta, w którym Pietruski spędził swoją młodość, wysiał listy do rad miejskich miast galicyjskich z propozycją, aby te w dwudziestopięciolecie służby dla kraju nadały mu honorowe obywatelstwa. Uznając jego zasadność 23 lutego Rada Miasta Rzeszowa nadała Oktawianowi Pietruskiemu dyplom honorowego obywatelstwa. Podobne decyzje podjęli ojcowie miast: Lwowa, Krakowa, Stanisławowa, Kołomyi, Buczacza, Husiatyna, Stryja, Brzeżan, Pogórza i Wadowic.