Mieczysław Rybczyński

Mieczysław Szczęsny Rybczyński (1873-1937), ur. 20 XI w Stanisławowie, był synem Jana (inne źródła podają Mariana) i Ludwiki z Sedelmajerów. Hydrotechnik, od 1924r. profesor Politechniki Warszawskiej, od 1933r. członek ANT, Opracował projekty regulacji: Stryja, Świcy, obu Bystrzyc. Współautor Hydrologii. W 1920r. otrzymał katedrę budownictwa wodnego. W 1921r. został wiceministrem robót publicznych.

Mieczysław Rybczyński ukończył gimnazjum klasyczne w Kołomyi, po czym wstąpił na Wydział Inżynierii Lądowo-Wodnej Szkoły Politechnicznej we Lwowie. Dzięki wybitnym zdolnościom, jeszcze jako student w roku akademickim 1896/1897 został asystentem prof. Karola Skibińskiego w Katedrze Budowy Dróg i Kolei. W roku poprzednim był prezesem Towarzystwa Bratniej Pomocy Studentów swojej uczelni. Dyplom inżyniera uzyskał w 1897r. Przez następne dwa lata (1897-1899) pracował przy budowie kolei Czortów-Zaleszczyki jako kierownik budowy. Od 21 IX 1899r. do 31 XII 1918r. pracował w Państwowej Dyrekcji Budownictwa Wodnego w Galicji kolejno jako adiunkt, od 1 I 1904r. jako inżynier i od 20 VIII 1909r. starszy inżynier, radca budownictwa i szef dep.wodnego w Namiestnictwie we Lwowie. Zajmował się wówczas sprawami hydrotechniki, studiów wodnych, wodociągów i kanalizacji. W początkowym okresie swojej inżynierskiej praktyki (1902-1904) Mieczysław Rybczyński opracował projekty regulacji prawobrzeżnych dopływów górnego Dniestru i górnej Wisły, później w latach 1904-1912 projekty regulacji Stryja, Świcy, Bystrzycy Nadwórniańskiej i Bystrzycy Sołotwińskiej, Łomnicy i pracami tymi kierował. Od 1900r. był członkiem Towarzystwa Szkoły Ludowej z od 1913r. członkiem Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. M. Kopernika we Lwowie.

W listopadzie 1918r. Mieczysław Rybczyński brał udział w obronie Lwowa jako członek straży obywatelskiej w służbie kwatermistrzowskiej, za co został odznaczony medalem "Orląt". Po wojnie przeniósł się do Warszawy i od 08.II 1919r. do 24.XII.1920 r pracował w Ministerstwie Robót Publicznych na stanowisku szefa sekcji administracyjnej, po czym od 15.XII.1921r. pełnił funkcję p.o. podsekretarza stanu MRP, z z kolei- na wniosek ministra Gabriela Narutowicza - został rzeczywistym podsekretarzem stanu. Dnia 31.VIII.1922r. M. Rybczyński objął kierownictwo MRP w gabinecie Juliana Nowaka i na stanowisku tym pozostał do 30.IX.1922r. Ponownie był kierownikiem tego resortu od 19.XII.1925r. do14.XII.1925r. w gabinecie Władysława Grabskiego. Po raz trzeci pełnił tę funkcję w gabinecie Aleksandra Skrzyńskiego od 07.II.1926r. do 13.XII.1926r. i po raz czwarty w tym samym rządzie od 20.IV.1926r. i w następnym - Wincentego Witosa do chwili dymisji rządu (14.V.1926r.) w skutek przewrotu majowego. Dnia 14.V.1926r. wraz z całym rządem i prezydentem RP Stanisławem Wojciechowskim uczestniczył w przemarszu z Belwederu przez park Łazienkowski do Wilanowa, ale obok ministrów Józefa Radwana i Adama Chądzyńskiego w parku odłączył się od maszerującej kolumny. W latach 1923-1926 prowadził rozmowy z ekspertami z Ligi Narodów na temat rozbudowy dróg wodnych w Polsce i włączeniu ich do systemu europejskiego. Na okres jego pracy w MRP przypada uchwalenie przez sejm (19.IX.1922r.) Ustawy Wodnej, która zastąpiła przepisy prawne byłych państw zaborczych. Była ona wówczas najbardziej wszechstronną w Europie ustawą dotycząca własności, użytkowania i utrzymania wód oraz ich brzegów, organizacji spółek wodnych, ochrony przed powodzią itd. Na mocy tej ustawy powołano jednolitą administrację wodną, z całokształt spraw gospodarki wodnej powierzony został Min. Robót Publicznych. Karierę polityczną zakończył po zamachu majowym. Jego pamiętniki z tego okresu ukazały się dopiero w roku 1988 w paryskich "Zeszytach Historycznych".

Równolegle z działalnością publiczną i polityczną już w roku 1919 związał się z Politechniką Warszawską jako docent w Katedrze Budownictwa Wodnego na Wydziale Inżynierii Wodnej. 8.VI.1920r. został profesorem nadzwyczajnym, ale z proponowanej katedry zrezygnował w związku z powołaniem Go na stanowisko wiceministra. W roku 1926 został profesorem zwyczajnym i kierownikiem II Katedry Budownictwa Wodnego, w której pracował do końca swoich dni. Zakres prac katedry obejmował całokształt zagadnień inżynierskich związanych z zabudową wód płynących wraz z ich zastosowaniem do celów melioracyjnych i żeglugowych. Wykłady obejmowały hydrologię, regulację rzek i sprawy wody jako środowiska komunikacji, wśród nich sposoby pokonywania wysokości za pomocą "śluz" komorowych, kanalizację rzek, budowę kanałów żeglugowych, portów, przystani i bulwarów. W roku 1926 przystąpił do urządzania laboratorium wodnego (zburzone zostało niestety w czasie Powstania Warszawskiego), które znajdowało się w gmachu głównym Politechniki i było wówczas pierwszą tego typu placówką w Polsce. W zorganizowanym laboratorium wodnym wykonano między innymi badania przelewów dla zapory wodnej na Sole w Porąbce (budowanej w latach 1921-1936), oraz na Dunajcu w Rożnowie (budowanej w latach 1935-1939 z ukończonej podczas okupacji w 1941r.), z także badania przelewów burzowych dla Warszawy. Począwszy od 1916r. prof. Rybczyński ogłaszał swoje prace w formie artykułów w prasie naukowej i technicznej, wydawał również podręczniki i książki. W 1923r. w Politechnice Warszawskiej wydał pierwszy skrypt z hydrologii, z w latach 1936-1939 ukazał się napisany wspólnie z prof. Karolem Pomianowskim i doc. Kazimierzem Wójcikiem trzytomowy podręcznik "Hydrologia". Czwarty tom ukazał się dopiero w roku 1947. Profesor jest autorem ponad 40 publikacji, w tym artykułów o tematyce gospodarczej i historycznej dotyczących konieczności dostępu Polski do morza oraz potrzeby budowy dróg wodnych.

W latach międzywojennych M. Rybczyński był konsultantem przy budowie Gdyni i portów rybackich na Bałtyku. Pełnił również funkcje rzeczoznawcy przy opiniowaniu ówczesnych projektów regulacji rzek polskich, szczególnie dolnej Wisły. Charakterystyczną cechą wszystkich projektów i ekspertyz wykonanych przez prof. Rybczyńskiego było należyte uwzględnienie tak ekonomicznej strony danego przedsięwzięcia jak i uwzględnienie ogólnych interesów kraju. Prof. Rybczyński był członkiem Rady Technicznej dla Spraw Morskich przy ministrze przemysłu i handlu (od 1931r.), rzeczoznawcą w Radzie Technicznej przy ministrze komunikacji, przewodniczącym Komisji Wodnej Polskiego Komitetu Energetyki. Na I Zjeździe Hydrotechnicznym w Warszawie w roku 1928 zainicjował powołanie Stowarzyszenia Członków Kongresu Gospodarki Wodnej, z po jego powstaniu wybrany został na prezesa. Przez kilka lat był prezesem Polskiego Towarzystwa Geofizycznego. W 1933r. powołany został na członka korespondenta, z w 1936r. na członka rzeczywistego Akademii Nauk Technicznych. Był założycielem i pierwszym przewodniczącym komitetu redakcyjnego czasopisma "Gospodarka Wodna".

Bardzo ważną cechą prof. M. Rybczyńskiego była umiejętność harmonijnego współżycia z ludźmi. Szczególnie było to widoczne we współpracy z kierownikiem I Katedry Gospodarki Wodnej, prof. Karolem Pomianowskim. Razem tworzyli wyjątkowy zespół bardzo dobrze współpracujących ze sobą profesorów, asystentów i studentów. Pozwoliło to na wykształcenie licznej grupy świetnie przygotowanych do zawodu hydrotechników. Należał do nielicznej grupy ludzi, którzy nie mieli wrogów, nawet wśród osób niechętnych sobie. Jako człowiek prawy był lubiany przez otoczenie i cieszył się wielką sympatią wśród napotkanych ludzi.

Za pełną poświęcenia pracę dla Państwa został odznaczony Komandorią z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, odznaczony został także Krzyżem i Medalem Niepodległości.