Najmłodszym teatrem zawodowym w Polsce jest teatr im. St. Moniuszki w  Stanisławowie, który mimo młodej przeszłości posiada już swoją, sławę. Powstał on w r. 1933, w miejsce dawnego teatru amatorskiego, założony przez aktorkę sceny lwowskiej i  krakowskiej, p. Zuzannę Łozińską. Na stanowisku dyrektora teatru zabrała, się p. Łozińska bardzo energicznie do pracy, pracy bardzo ciężkiej i niewdzięcznej, tem bardziej, że dla przybyłych aktorów z rozmaitych miast polskich teren, jak również upodobania i tzw. gusty repertuarowe publiczności, stanisławowskiej były nieznane. Obok tych przeszkód napotkano z miejsca na przeszkody materialnej natury, które jednak dzięki poparciu ze strony zarządu ruchliwego Tow. Muz. Draw. im. Moniuszki, zdołano rychło, chociaż w części pokonać, aby następnie w drugim roku istnienia placówki teatralnej uzyskać stałą subwencję rządową, udzieloną przez władze centralne w zamian za objazdy zespołu po miastach i miasteczkach województw stanisławowskiego i tarnopolskiego. Od tej chwili teatr nosi nazwę "Teatr Pokucko-Podolski".

Spełniający doniosłe zadanie jako jedyna tego rodzaju polska placówka kresowa, teatr zyskał z miejsca, szczerą sympatję publiczności. Zaczęto o nim mówić wszędzie. Każda premiera wywołuje ożywioną dyskusję, a premjery ze względu na niezbyt duża liczbę uczęszczających na przedstawienia osób, bywa czasem nawet po dwie i trzy w ciągu tygodnia. Repertuar obejmuje sztuki klasyczne autorów polskich i obcych, komedie polskie, francuskie, niemieckie i węgierskie, sztuki dla dzieci i młodzieży. Zespół teatralny w drugim sezonie stanowią: kier. art. i reż. r. Wasilewski, reż. i art. K. Kijowski (zmarł przed dwoma tygodniami po przebytej ciężkiej chorobie, będącej następstwem przeziębienia w czasie objazdu po prowincji), reż. i aktor Z. Bończa, aktorka dram, I. Ładosiówna, aktorka i reż. bajek dla dzieci dyr. Z. Łozińska, Sieniawska, Wostrowska, M. Kopaczówna, Hitnarowiczówna, młode adeptki Norska i Majewska, Kitka Sokołowski, M. Marjański,, doskonały aktor Butrym, grający role amantów K. Jenowal i J. Klejer, Nawrocki, Posiadłowski oraz kilku amatorów.

Dyrektorem administracyjnym, teatru jest Stan. Faliszewski, dekoratorem pracowity, malarz J. Gerlach. Wszyscy ci ludzie dają z siebie maksimum wysiłku w pracy. Jeśli się zważy wynagrodzenie za tę ich pracę, musi się przyjąć, że pracują oni naprawdę dla sztuki, krzewiąc żywe polskie słowo na ziemiach, gdzie element polski wymaga stałej opieki. (Z. Jur. )

Od lat kilkunastu prowadzony był w Stanisławowie przy Towarzystwie im. Stanisława Moniuszki, teatr amatorski, który pomimo wielkich wysiłków ze strony niepośledniego zespołu amatorskiego pod kierownictwem zawodowego artysty dramatycznego, grał tylko kilka razy w miesiącu i wreszcie ze znacznym deficytem musiał działalność swoją zlikwidować.

Po rozpisaniu konkursu, Towarzystwo im. Moniuszki, jako właściciel gmachu, mieszczącego salę teatralną, rekwizytornię i bibliotekę teatralną, zaakceptowało ofertę p. Zuzanny Łozińskiej, artystki dramatycznej teatrów lwowskich i krakowskich i oddało tejże prowadzenie zawodowego teatru.

W ten sposób powstał w Stanisławowie teatr zawodowy, pod nazwą "Teatr im. Stanisława Moniuszki", pod dyrekcją Zuzanny Łozińskiej. Nowo powstały teatr zawodowy rozpoczął swą działalność we wrześniu 1933 r.

Napotkał on na początku swej działalności artystycznej na wielkie trudności, natury zwłaszcza finansowej. Dlatego też p. Zuzanna Łozińska na stanowisku dyrektora teatru, musiała zabrać się od razu energicznie do ciężkiej pracy na terenie miasta, które posiada zaledwie małą garstkę publiczności, interesującej się teatrem, a poza tym musiała publiczność teatralną wychowywać. Trzeba przyznać, że dzięki ofiarnej pracy, którą dał ten najmłodszy w Polsce teatr zawodowy, zdołano przeszkody te przynajmniej częściowo pokonać i pomimo, że pierwszy sezon zamknięto deficytem, niezrażona niepowodzeniem finansowym dyr. p. Łozińska, rozpoczęła we wrześniu 1934 nowy sezon teatralny.

Licząc na pomoc i poparcie w uzyskaniu subwencji rządowej, chcąc postawić teatr na odpowiednim poziomie, zaangażowała dyrektorka Łozińska na sezon 1934/35, 18-cie sił zawodowych pierwszorzędnych i niewiele ustępujących zawodowym artystom, sześciu amatorów.

W grudniu 1934 r., przeprowadził lustrację teatru, z ramienia Wydziału Kultury i Sztuki przy Ministerstwie Wyzn. Rel. i Ośw. Publ. Radca ministerialny, p. Kazimierz Wójcicki. Dzięki poparciu PP. Wojewodów: Stanisławowskiego, Zygmunta Jagodzińskiego i Tarnopolskiego, Kazimierza Gintowt-Dziewałtowskiego, "Teatr im. Moniuszki" otrzymał z dniem 1 stycznia 1935 r., subwencję rządową, a to od Ministerstwa W. r. i O. p. złotych 1.000 i od obydwu Województw po złotych 1.000, łącznie 3.000 złotych miesięcznie.

Subwencje wojewódzkie, zredukowane zostały ostatnio do kwoty 1.000 zł, tak, że teatr otrzymuje obecnie po 2.080 złotych miesięcznie subwencji.

W zamian za subwencję rządową, zespół urządzał objazdy po miastach i miasteczkach Województwa Stanisławowskiego i Tarnopolskiego.

Od dnia-1 stycznia 1935 r. "Teatr im. Stanisława Moniuszki" zmienił nazwę na "Wojewódzki Teatr Podolsko-Pokucki", pod dyrekcją Zuzanny Łozińskiej.

W ostatnim sezonie teatr dał w Stanisławowie 286 przedstawień, na terenie Województw Stanisławowskiego i Tarnopolskiego 266 przedstawień - razem 552 przedstawienia.

Spełniający swoje szczytne zadanie, jako jedyna tego rodzaju placówka kresowa, teatr stanisławowski spotkał się "z żywą i szczerą sympatją publiczności prowincjonalnej, a nawet cieszył się większem zainteresowaniem na prowincji, niż w mieście wojewódzkiem".

Teatr, podzielony został na dwie grupy, z których jedna daje przedstawienia w Stanisławowie, druga zaś stale objeżdża Województwo Stanisławowskie i Tarnopolskie.

Teatr Podolsko - Pokucki objeżdża wszystkie miasta i miasteczka, odwiedza nawet miejscowości, które nie widziały teatru od kilkunastu lat i we wszystkich tych zapadłych, kresowych mieścinach, krzewi kulturę i zamiłowanie do sztuki polskiej żywym słowem.

Uznanie, sympatia i poparcie serdeczne należą się teatrowi, tak za dobór sztuk, jak i za doskonałą i staranną ich inscenizację.

W zbiorowej grze i w każdej poszczególnej roli, widoczna jest bardzo staranna reżyseria.

Mimo jednak niezaprzeczalnych walorów, jakie posiada teatr Podolsko-Pokucki, musi się on wciąż borykać z trudnościami natury finansowej. Rozchody teatru są znaczne z powodu kosztów administracyjnych, na utrzymanie wynoszącego około 60 osób zespołu artystycznego i technicznego.

Repertuar obejmuje sztuki klasyczne autorów polskich i obcych, komedie polskie, francuskie, niemieckie i węgierskie, sztuki dla dzieci i młodzieży.

Bogaty zespół repertuaru, narzuca zespołowi konieczność olbrzymiej pracy. Zespół teatralny w ostatnim sezonie stanowią: kierownik ąrt. i reżyser r. Wasilewski, reżyser i aktor Z. Bończa, I. Ładosiówna, dyr. Z. Łozińska, Sieniawska, Wostrowska, Kopaczówna, Hitnarowczówna, Norska, Majewska, Kitka-Sokołowski, Marjański, doskonały aktor Butrym, K. Jenowal, J. Klejer, Nawrocki, Posiaclłowski, oraz kilku amatorów. Dyrektorem administracyjnym jest Stanisław Faliszewski, dekoratorem pracowity malarz, J. Gerlach.

W ostatnim sezonie frekwencja publiczności teatralnej w Stanisławowie spadła, co najmniej o 40%, głównie z powodu likwidacji Dyrekcji Kolejowej, której większość urzędników tworzyła stałą publiczność teatralną. Dlatego też, skromna subwencja rządowa, którą teatr otrzymuje jest dla jego istnienia konieczną, gdyż bez niej z samej kasy teatr nie mógłby się utrzymać.

Mimo trudności finansowych, niestrudzona dyr. Łozińska ma zamiar we wrześniu rozpocząć nowy sezon 1935/36 w nadziei, że uzyska znowu poparcie miarodajnych czynników i całego społeczeństwa, w krzewieniu żywego słowa polskiego na ziemiach, gdzie element polski wymaga stałej i niestrudzonej opieki.

Społeczeństwo polskie nie dopuści do tego, aby upadła Ta kresowa placówka kultury, stworzona i prowadzona z takim nakładem pracy i poświęcenia.