Prawo magdeburskie zwane inaczej prawem niemieckim oparte było o wzorcowy wypracowany model lokacyjny, za jaki uważano statuty nadane miastu Magdeburg. W Polsce prawo magdeburskie obowiązywało już od XII wieku, na którym ustanawiano akty lokacyjne.

Tak też i mieszkańcy nowo wybudowanego grodu na mocy przywileju Andrzeja Potockiego z dnia 7 maja 1662 roku otrzymali prawo magdeburskie. Po czterech miesiącach tj. 17 września 1662 roku na mocy przywileju dziedzica w nowym grodzie mogli osiedlać się też Żydzi, Ormianie, Wołosi. Żydzi otrzymali osobny przywilej z dnia 17 września 1662 i na mocy tego przywileju mieli prawo wolnego budowania się, osadnictwa, handlowania, szynkowania. Oni w sprawach sądowych mogli odwoływać się do dziedzica, ponieważ wójtowie nad nimi władzy nie mieli. Dodatkowym przywilejem obdarzeni zostali Ormianie. Rozbudowujące się Zabłotowo otrzymało prawo magdeburskie oraz nazwę Stanisławowa.

Król Jan Kazimierz w dniu 14 sierpnia 1663 roku we Lwowie potwierdził prawo, które zostało nadane mieszkańcom miasta przez Andrzeja Potockiego. Nadał też miastu herb, który przedstawia otwartą bramę forteczną z trzema wieżami, a w środku otworu półtrzecia krzyża (herb Pilawa). Ludność rzemieślnicza otrzymała równe prawa z resztą mieszczaństwa. Utworzono też organy samorządowe, ustalono wzory pieczęci i innych znaków rozpoznawczych miasto.

Od tej pory Stanisławów był zrównany z innymi miastami Rzeczpospolitej. Przywilej ten został również potwierdzony przez króla Michała Wiśniowieckiego. Zgodnie z prawem magdeburskim miasto mogło od tej pory wybierać wójtów, ławników, burmistrzów. Temat funkcjonowania administracji, sądownictwa i podatków w Stanisławowie zostanie omówiony w odrębnym artykule. Wraz z nadaniem prawa magdeburskiego zaczęły powstawać cechy. Cechom przyznano specjalne prawa 24 kwietnia 1664 roku i 4 września 1664 roku.

Prawo magdeburskie określało również bardzo dokładnie funkcjonowanie jarmarków, rynku i handlu.

Jarmarki spowodowały, że Stanisławów stał się centrum handlowym dla całego Pokucia. Dzięki rozwojowi handlu nastąpił rozkwit miasta.

WW końcu XVII wieku Stanisławów stał się miastem bardzo zamożnych mieszczan i kupców ormiańskich. Kupcy ze Stanisławowa handlowali z Węgrami, Besarabią, Wołoszczyzną, Wrocławiem, Gdańskiem, Wiedniem, Monachium i innymi miastami europejskimi.

Można, więc powiedzieć, iż miasto Stanisławów już od samego początku związane było z polskim organizmem Rzeczpospolitej.

In nomine Domini Amen. Ad perpetuam rei praesentis memoriam , quae nisi literarum fucialur adminiculo cito evanescit. Nos Joannes Casimirus Dei Gratia Rex Poleniae, Magnus Dux Lithvaniae, Russiae, Prussiae, Basoviae, Smolensciae, Kijoviae, Volhiniae, Samogitiae, Livoniae, Czerniechoviaeque. Nec non Suecorum, Gottorum Vandatorumque haereditarius Rex Notum testatumque facimus universis et singulis, tam praesentis quam futuri aevi hominibus praesentes lecturis aut visuris literas, Nihil tam amplum atque eximium putamus, quod non praestantissimis in Rempublicam Dominosque Praedecessores Nostros, ac Domum Nostram Regiam antiquissimae Potoeciorum Familiae meritis, jure meritissimo deberi existimemus. Palam enim et universo testatum est Orbi, quantos illa et quales faecunda propagine Regno Poloniae Heroes ediderit. Faecunda parens, et felix altrix, cui sic parere contigit, ut salutares ipsius partu inexhausto successionis fonte charissima Patria delibaret fructus, quae fomenta Togae, que fulmina Sagi, quae oractula Suadae, quae praesidia Reipublicae, quae denique fulcra Majestatis et Dominationis Nostrae, continuata eaque inexhausta serie, Domus haec amplissima protulerit, novit praesens aetas, audivere exteri, scient posteri. Longum esset recensere, et tot ancia praeclarissimorum meritorum aeviternae memoriae consecrata decora temporanea styli angustia coarctare, paucis memorare sufficiat, ex familia hac, quot Potoccios, tot belicosissimos duces, tot pacis et belli artibus instructissimos heroes, tot accerrimos Majestatis Nostrae propugnatores, zelozos legum patriarum custodes, amantissimos Patriae cives prodiisse, quorum insignia facinora et ante acta novere, ot prae aentia mirantur ac suspiciunt, et futura immortalibus celebratura sunt encomiis, in omnem petennitatem tempora. Non degencr armarum paternarum, et cognatarum virtutum Generosus Andreas a Potok Potocki Haliciensis, Lezajscensis, Kolom. Capitaneus, Colonelus Noster vestigia majorum suorum felici imitatione expressit, dum salutis et fortunarum impendio Patriae incolumitati litando in variis expeditionibus beilicis constanti fide, prompta animi alacritate de Nobis ac Republica bene mereri seniper perrexit, pergitque, aut devio tramite iliud universo suismet praeclare geslis proponendo Orbi fortes creari fortibus et bonis. Cum itaque Nobis desiderium suum exposuisset, simulque studiose petiisset, ut civitati ejus haeredtariae Stanisławów de nomine filii sui nuncupatae in conftnio Valachiae, et Palatinat Russiae , Terra vero Haliciensi existenti, noviter fundatae ex gratia et munificentia Nostra Regia Jus Magdeburgense seu Theutonicum conferre, ac certis praerogativis ad instar aliarum civitatum Regni illi prospicere, easderaque elargiri dignaremur. Nos quorum muneri incumbere arbitramur, ut haec inclita Respublica Nobis a Deo concessa non solum integra, florensque reddatur, verum etiam vel maxime, ut omnes Nostrae atque Procerum Nostrorum civitates in optimo ordine, qui est anima rerum, constitutae legibus firmentur, quibus facilius hominum in iilis degentium societates retineantur, iliustribus ejusdem meritis propense faventes: Inprimis praememoratae civitati Stanisławów, Jus Magdeburgense, quod et Theutonicunt vocatur, quo ceterae civitates Regni utuntur, damus et conferimus perpetuo et in aevum, removentes jam abhinc ab ea civitate ejusque incolis omnibus et singulis omnia jura terrestria, quae id ipsum Jus Magdeburgense perturbare et praepedire possint, eosque Juri Magdeburgensi seu Theutonico subjicimus, et incorporamus, quo jure ad instantiam quarumeumquepersonarum, cujuscumque status, conditionisque existentium, iu omnibus causis tam parvis quam magnis, videlicet furti, incendii, homicidii, maleficii et mutilationis membrorum, aliisque omnibus causis criminalibus et processibus enormibus cives de praefata civiiate Stanisławów citati existentes judicari, et coram nullo alio nisi praenominato Gnroso Andrea Potoeki Capitaneo Nostro Haliciensi, seu Advocato per ipsum successoresque ipsius, in quorum possessione praedicta Stanisławów civitas extiterit, ex decem viris per cives juratos sibi modo infrascripto praesentatis et commendatis electis, et in posterum eligendis comparere et respondere tenebuntur, et quoniam anima civitatis est ordo, multumque conducat ad politiem et vitae honestae actionem, ideirca Magistratum in dieta civitate ordinarium, qui bonos tueri, malos vero corrigere possit, constituendum esse duximus, prout constituimus et praesentibus modo sequenti ordiaatum permittimus, videlicet: Proconsules seu Burgimagistros duos et Consules quatuor, vel si necessitas crescente civitate postulaverit, plures etiam, tum quoque Advocatum et quatuor Scabinos, ac duodecim ex communitate viros ordinamus. Qui quidem duodecim ex communitate, decem cives possessionatos bonae conscientiae et juris peritos praenominato Gnroso Andreae Potocki Capitaneo Nostro Haliciensi, seu ipsius Burgrabio, vel alicuicumque specialiter ad id delegato pro festo Circumcisionis Dni Nostri Jesu Christi praesentabunt, ex quibus ipse Gnrosus Andreas Potocki Capitaneus Noster Haliciensis ejusque succedanei dictae civitatis possessores, aut ipsorum Burgrabii, duos proconsules per medium annum praesidenqiam suam gesturos, et quatuor consules atque Advocatum eliget, electosque per suprascriptum Burgrabium, vel ad id delegatum pro die festi S. Agnetis Virgnis et Martyris declarabit, post vero declarationem, declarati ibidem in continenti in praesentia declarantis et juramentum super officia praestabunt. Tertia vero die, vel in crastino festi ejusdem S. Agnetis quatuor Scabinos et duodecim eX communitate dictae civitatis viros per pluralitatem votorum suorumeligent, juramentaque ab iisdem excipient. Proconsules autem et Consules, causas civiles, Advocati vero criminales judicabunt, appelationesque a sententiis suis nonnisi ad suprascriptum Gnrosum Andream Potocki Capitaneum Haliciensem, uti Dominum suum haereditarium, aut suceessorea ipsius admittent, ibidemque partes finalem ex appellationibus causarum decisionem obtinebunt. Nobiles autem excessivos juxta statutum Thorunense cum Burgrabio judicare poterunt, casu vero disceptantium sententiarum civilium et Burgrabii ad Nos pro informatione transmittcnt. Cum vero civitates, non solum ex mercatoribus et negotiatoribus constent, verum et ex contuberniis opificum coalescant, et maximum inde augmentum percipiant, proinde omnia contubernia, omnesque societates opificum et mercatorum, quales vulgo Cechy vocamus in eadem civitate Stanisławów institutas et in posterum cum consensu. Domini loci instituerndar, earumque articulos, constitutiones et lauda confirmamus, easque societatibus et ccntuberniis civitatum nostrarum adaequamus et pares esse volumus. Damus praeterea praenominatae civitati Stemma , videlicet, portam cum tribus turribus in ostio vero itisignium antiquissimae nobilitatis Pilawa dictum in se comprehendenm ut pote semitriplicem cruem, quae omnia suprascripta pictoris industria in medio hujus nostri diplomatis elegantius expressa conspicienda exhibet. Quo quidem stemmate praedictis civibus Stanislawowiensibus ad praesens et in futurum subsecuturis temporibus licebit uti, obsignari, illudque in omnibus altestationibus et literis tam clausis, quam patentibus, a Magistratu dictae civitatis emanandis imprimere, maxime vero in causis et actionibus, atque decretis judicialibus, que omnia sigillo ejusmodi munita fidem mereri volumus. Insuper Praetorium et iustitas mercimoniales vulgo Kramy nuncupatas extructas et in posterum pro beneplacito civium extruendas approbamus, atque stateram seu libram communem, nec non et mensuram ad commensuranda fumenta quaevis seu legumina hactenus in eadem civitate usitatam, quam signo ejusdem eivitatis obsignata fuerit, constiluimus, cum vero negotiatio et commertia plurimum conducant ad augendas et propagandas civtates; proinde tam intra, quam extra Regnum Dominiaque eidem annexa dictae civitati Stanisławów, atque omnibus et singulis mercatoribus, civibus in ea habitantibus libera esse in omni mereimoniorum genere volumus. Fora itidem septimanalia vulgo Targi qualibet septimana feria 5ta et die Dominica celebranda contstituimus, ae, ut majorem Nostram dieti cives, experiantur gratiam; Nundinas annuaies Jarmarki appeltatas ter in anno celebrandas permittimus, videlicet pro festo S. Stanislai, S. Andreae et Nativitatis Bmae Virginis Mariae per dies 28, temporibus supra assignatis duraturas, quae quidem nundinae non prius, quam signo campanae praetorialis, et deniqne signo terminari et finiri debebunt. ln iis vero omnibus nundinis temporibus suprascriptis celcbrantibus, licet tam incolis dictae civitatis, quam undecumque convenientibus mercatoribus et negotiatoribus res quascumque et mercimonia quovis nomine et vocabulo appellata, vendere, coimere, commutare, pro libitu suo negotiari, et quoscumque lietos et honestos contractus exercerc, aliisque omnibus juribus, immunitatibus, et institutis nundinalibus in aliis civitatibus nostris majoribus jure Magdeburgensi gaudentibus receptis, uti et frui. Pro quibus omnibus tam praedictae civtiatis ineolae, quam mercatores et negotiatores aliunde ad nundjinas confluentes, nullam nobis et cuccessoribus Nostris persolvent datitiam. Ut autem civitas haec celerius contra quosvis hostium muniatur impetus, et in casu ingruentis periculi sese tueri, ac defendere, et per usum ac exercitationem armorum robustior ad arcendos hostiles insultus evadat, possit illis campum sive palestram jaculatoriam vulgo Strzelnica dictum, ad quam statuto inter se tempore, eives et suburbani congregabuntur, artem jaculatoriam exercebunt, omnibusque juribus, privilegiis, libertatibus, praerogativis et obventionibus, quibus reliquae civitates, super hocce artis jaculatoriae exercitio gaudent et fruuntur, juxla articulos inter se conscribendos, quos in toto approbamus, ipsi quoque praedictae civitatis cives gaudebunt atque fruentur. Quae omnia et singula ex speciali gratia Nostra ad instantiam supradienti Gnrosi Andreae Potocki Capitanei Halicien. praenominatae civitati Slanisławów dare, et conferenda esse duximus, prout de facto damus et conferimua praesenti privilegio Nostro per incolas civitatis dictae uten, fruen, et possiden. temporibus perpetuis, quemadmodum et aliae civitates regni Nostri fruuntur atque utuntur. Quod omnibus, quorum interest, praesertim vero Magistratibus Nostris, Terestrib Castrens. Civilibus alisque quibusvis tum et universis Regnicolis cujuscumque dignitatis, praeeminentiae status et conditionis fuerint, notum esse volentes mandamus, ut post publicationem ejusdem privlegii Nostii, quod omnes Magistratus, Terrestris, Castren. et Civilis in acta sua suscipere et in locis solitis voce Ministerialis publicari facere tenebuntur supracitatam ordinationem memoratae civitatis circa omnes libertates, immunitates et praerogativas ad instar abarum civitatum Regni Nostri incolarum inviolabiliter conservent, atque hoc diploma Nostrum in reali executione temporibus perpetuis teneant et observent, tenerique et observari ab omnibus cureut pro Gratia Nostra, Juribus Nostris regalibus, Ecclesiae catholicae et Reipublicae salvts. ln cujus rei fidem praesentes manu Nostra subscriptas, sigillo Regni Nostri communiri mandamus. Datum Leopoli die 14 mensis Augusti Anno Domini 1663 Regnorum Nostrorum Poloniae et Sueciae XV Anno. Joannes Casimirus Rex. Susceptum ad Acta castrensia Haliciensia Sabbato post fest. OO. Sanctorum proximo 1663. lntabulatum Leopoli die 20 Decembris 17 libr. Oblig. nov. 45 pag. 502. Haered. 106 p. 86 n. 39.

Urzędownie wydano z tabuli d. 31 lipca 1855 r.

PRZYWILEJ KRÓLA JANA TRZECIEGO Z 1-go KWIETNIA 1677 ROKU JOANNES TERTIUS DEI GRATIA REX POLONIAE, MAGNUS DUX LITHUANIAE, RUSSIAE, PRUSSIAE, MASOVIAE, SAMOGITIAE, LIVONIAE, KIOVIAE, VOLYNIAE, PODOLIAE, PODLACHIAE, SEVERIAE, SMOLENSCIAE, CZERNICHOVIAEQUE. - Significamus praesentibus litteris Nostris quorum interest, universis et singulis, - productas coram Nobis fuisse Litteras authenticas pargameneas. manu Magnifici Andreae de Potok in Stanisławów Potocki Palatini et Generalis Kiioviae subscriptas salvas et illesas idiomate Polonico conscriptas et qua manu, qua sigillo ejusdem communitas continentes in se privilegium Civitatis Stanislavoviensis Jurisdic-tionis Armeniae ibidem in habitantibus civibus sive aliunde advenientibus ad eandem incolis serviens, supplicatumque Nobis fuisse, ut easdem Regia Nostra Authoritate ap-probare et confirmare dignaremur, earum vero litterarum tenor sequitur astque ejusmodi:

ANDRZEJ z POTOKA na STANISŁAWOWIE POTOCKI, WOJEWODA I GENERAŁ KIJOWSKI, HALICKI, KOŁOMYJSKI, LEŻAJSKI, WYSZOGRODZIA ETC. STAROSTA. W imię Pańskie Amen, a na wieczną pamiątkę wszelkiej potomności; wszem wobec i każdemu z osobna komu o tym wiedzieć należy teraz i na potem będącym donoszę do wiadomości tym listem przywilejem moim. iż gdy wszelkie miasta i osady, tym większe pomnożenie i ozdobę biorą, im gromadniejsze ludzi do ich pomieszkania i osadzenia się zwykło przybywać zgromadzenie, życząc zatem, aby miasto moje Stanisławów, przeze mnie cruda radice lokowane i przywilejami świętej pamięci królów Ichmć Jana Kazimierza i Michała I utwierdzone, a teraz świeżo przez potencję turecką w przedmieściach swoich zrujnowane, tym większe pomnożenie i ozdobę za przychodzeniem do niego i rozmnożeniem się ludzi rozmaitej kondycji i nacji, osobliwie ormieńskiej ile ludzi kupieckich przynieść sobie mogło, przeto tychże obywatelów przychodzących prawem tym niżej opisanym i wolnościami odemnie nadanemi chcąc zachęcić, aby tym bezpieczniejsi miejsca i miasta mojego nie tylko ci, którzy zdawna lokowani i osiedli, ale i ci, którzy nowo przychodzić i osiadać będą, zostawali, słowem pańskim nieodmiennem swoim i następców moich imieniem upewniam, iż pomienionych nacji ormieńskiej ludzi i obywatelów podług punktów i artykułów przezemnie konferowanych, niżej opisanych cale i nienaruszenie wiecz-nemi czasy z sukcesorami mojemi zachowam i sukcesorowie moi onym i następcom ich dotrzymać nienaruszenie powinni będą, których punktów taka następuje series:

A najprzód sądy wszelakie tam in civilibus, quam in criminalibus i jurysdykcję daję w mocy wójtowi od tej nacji wolnie dorocznie obranemu, z taką wolnością i prerogatywą, jaka się po wszystkich miastach w Koronie polskiej, (gdzie się Ta znajduje nacja) zachowuje, salva jednak appelatione do mnie samego, albo odemnie na te sądy osoby prawa wiadomej i powagę swoją mającej dorocznie delegowanej, tak jako w innych miastach jurysdykcjach tejże nacji observatur, a dekreta przez emnie albo namiestnika mego ferowane, pisarz tejże jurysdykcji powinien konnotować i do ksiąg swoich dla łacniejszej tak aktora jako i pozwanego expedycji, z podpisem moim ,albo namiestnika mego inserować. Tejże jurysdykcji naznaczam izbę sądową na ratuszu osobną, w której mają sądy swoje odprawować.

Item do prowentów miejskich in genere wszystkich zarówno należeć ma nacja Ta z Polską nacją, do których tak wybierania, jako i wydawania mają mieć swego osobliwego lonherego przysięgłego, dorocznie obranego. a że w innych miastach, gdziekolwiek się ten naród Ormiański znajduje, officiales ich mają swe od Najjaśniejszych Królów Polskich, i Jaśnie Wielmożnych Dziedziców nadaną prac swoich konsolację, tedy i ja exemplo innych miast, oficjalistom tej nacji naznaczam młyn pod Zwierzyńcem i czasy wiecznemi inkorporuję, do tego pewną sztukę pola wydzielić obiecuję. Wszelakie handle i kupiectwa, Ictóremiby mogli do poczciwego pożywienia i pożytku sobie rozmyśleć, każdemu z nich jako narodowi Ormieńskiemu pozwalam, także likworami wszelkiego rodzaju trunków wolne pozwalam szynkowanie, bez wszelkiej jednak arendarza mego przeszkody, oddawszy to do arendy, co i Polska jurysdykcja dawać będzie, - i tymże prawem nacji tej szynkować temi likworami pozwalam, jakie na to polskiej dałem jurysdykcji.

Item każdy mieszczanin i mieszkający w rynku in circulo po wyjściu i expiracji słobody, powinien panu Dziedzicowi dorocznego podatku dać czerwony złoty. Którzy zaś w drugiej ulicy za rynkowemi domami mieszkają, ci połowicę tegoż dawać powinni będą; takowy zaś podatek oddawszy doroczny, żadnych inszych in genere, to jest dziesięcin owczych, pszczelnych, świnnyh, powołoszczyzny, rogowszczyzny od bydła, kontrybucji, od których onych cale uwalniam i sukcesorów moich obowiązuję - dawać nie powinni.

W sprawach zaś podczas jarmarku każdego przypadających, i agitujących się między gośćmi tejże nacji, ma być jurysdykcja przy sędziu odemnie delegowanym, osobie prawa wiadomej, jednak temu sędziemu wójt tejże nacji assistere powinien, a dekreta zgodnie ferowane, równie z tymże sędzią podpisywać będzie, a to dla gruntowniejszej prawa onym odemnie danego konserwacji, i lepszego kupców do miasta i jarmarków tutejszych zachęcenia. Aby od sędziego doczesnego aggrawacji jakiej kupcy postronni nie cierpieli, a przeto jarmarków tutejszych nie chronili się, więc iż trafia się wiele razy, że podróżni ludzie i kupcy przyjeżdżając do miasta, inopinato casu z świata schodzą, tedy, jeżeliby tej nacji trafiło się (quod Deus avertat) kupcowi jakiemu w mieście tutejszem fatis cedere, tedy ma Urząd tejże nacji pieniądze i rzeczy po takim kupcu pozostałe przy namiestniku moim spisać, w skrzynie złożyć i w tejże izbie sądowej pod pieczęciami dwiema, zamkową i swoją, sekwestrować i rok sześć niedziel nietykanie trzymać; a po roku sześciu niedziel, in quantum by się do tych rzeczy po zmarłej głowie, krewny jaki bliski nie odezwał, i ten, którego rzeczy, intestatus umarł, - mają to wszystko dobro urząd miejski ormieński i zamkowy na dwie części rozdzielić, jedną do skarbu mego aplikować, a drugą na municję miasta tego juxta dispositionem officii nacji tej obrócić, co sukcesorowie moi trzymać i pełnić powinni będą. - Jeżeliby zaś mieszczanin tutejszy nacji ormieńskiej steriliter cedere miał, tedy dobra takiego, za wiadomością namiestnika mego i urzędu tejże nacji, mają się ku dobremu pospolitemu miasta tego obracać, dosyć uczyniwszy wprzód testamentowi jego, - na które dobra aby żadne juris caduci privilegia od Królów Ichm. nie wychodziły, ja submituję się z sukcesorami mojemi mocno tego bronić i nie pozwalać takowych aggrawacyj. Obowiązuję się cechom wszelkiego rzemiosła, jakom już polskiej nacji dał na to z aprobacją królewską prawa, do tegoż i tej nacji ludzi w rozmaitych rzemiosłach ćwiczących się inkorporuję, i aby swego jednego w każdym cechu cechmistrza każdego roku mieli, i starszeństwa tych cechmistrzów z nacją polską alternatą trzymali postanawiam. Wosk jednak od cechów tych do kościołów należący, od Polaków do polskiego, a od Ormian do ormiańskiego jako już in unione cum Romana ecclesia zostawającego oddawać powinni będą. a przytem idąc przykładem miasta Zamościa, które ma a Republica warowaną od wszelkich ceł i myt JKMci i Rzeczypospolitej immunitatem, takową i ja onym wyjednać u Króla Imci i Rzpltej obiecuję tak, że po moich miastach i wsiach, kupcy jako też wszyscy mieszczanie żadnego myta dawać nie powinni, a jeżeliby nad te odemnie nadane prawa cokolwiek do wolności swych należącego successu temporis mnie i sukcesorom moim produkowali i do potwierdzenia podali, z innych miast wypisanego, tedy i to do tychże praw nadanych teraz pozwalam insinuare, moich obligując sukcesorów, in quantum by między niemi do działu miasta tego przyjść miało, aby Ta jurysdykcja nacji ormieńskiej przy jednym z nich sine ulla divisione zostawała;- a jeżelibym ja, albo sukcesorowie moi utriusque sexus, tego odemnie prawa nadanego, tam in toto qttam in minima parte niedotrzymali, tedy forum sobie i sukcesorom moim generale naznaczam. a że na tym świecie żyjącym jest voluntas ambulatoria, jako tu do tego miasta przychodzić także i z niego wychodzić, tedy jeśliby który tej nacji tego miejsca nie podobał sobie, wolno mu będzie kondycję swoją przedać i, dawszy Urzędowi zwyczajne honorarjum, gdzie rozumie przenieść się bez żadnej aggrawacji i zatrzymania tak Urzędu ormieńskiego, jak i namiestników moich. a jako wszelkie prawa w miastach dziedzicznych, od różnych panów nacji tej nadane, osobliwe Króla Imci i Rzpltej mają potwierdzenie, takież i ja onym wyjednać pańskim moim przyrzekam słowem, i do przywilejów jurysdykcji polskiej od Króla Imci ś. p. Jana Kazimierza i Michała pierwszego nadanych, ten przywilej mój in toto cum successoribus meis inkorporuję i on aktami grodzkiemi z małżonką moją roborować obiecuję. Na co dla lepszej wiary i pewności przy podpisie ręki pieczęć przycisnąć rozkazałem,

DZIAŁO SIĘ W ZAMKU STANISŁAWOWSKIM DNIA 14 MIESIĄCA STYCZNIA ROKU PAŃSKIEGO 1677. JĘDRZEJ POTOCKI, WOJEWODA KIJOWSKI, ANNA POTOCKA w. K.

Nos itaque Joannes Tertius Rex Poloniae visis praememoratis litteris ejusdem ad inter-cessionem praefati Mgfcis Palatini et Generalis Kiioviae pro approbatione earundem apud Nos factum, uti juri consonans in omnibus earundem punctis clausulis conditionibus et liga-mentis approbandas et confirmandas esse duximus, proutquidem approbamus et confirma-mus praesentibus litteris decernentes easdem vim et robur perpetuae et inviolabilis firmita-tis obtinere debere; in praemissorum vero fidem majorem, praesentes manu Nostra sub-scriptas sigillo Regni pensili comuniri jussimus. DATUM VARSAVIAE IN COMITIIS REGNI GENERALIBUS DIE 1 MENSIS APRILIS ANNO DNI MDCLXXVII. REGNI VERO NOStrI AN. ETC? CONFIR-MATIO JURIUM JURISDICTIONI ARMENIAE CIVITATIS STANISLAVOVIENSIS SERVIENS. JOANNES REX.

Oryginał w Bibljotece poturzyckiej Dzieduszyckich we Lwowie. (K. 2 Dokum. perg. p. 9) Oblatowano w grodzie halickim 6 lipca 1717 r. (castr, halic. Vol. 213 pag. 1553-62). W archiwum miasta Stanisławowa kopja z 18 wieku.

DODATEK II.

PRZYWILEJ JĘDRZEJA POTOCKIEGO z 10-GO LIPCA 1678  ROKU

ANDRZEJ z POTOKA na STANISŁAWOWIE POTOCKI, WOJEWODA I GENERAŁ ZIEM KIJOWSKICH, HALICKI, LEŻAJSKI, WYSZOGRODZKI STAROSTA. Stosując się do prawa in toto przezemnie Nacji Ormiańskiej nadanego i przez Królów Ichmciów aprobowanego, w niczym onemuż nie denegując, - osobliwie w punkcie dystynkcji sądów, które urząd Ormiański, jako w prawie opisano, za osobną mieć i expedjowac będzie jurysdykcją, tak jej nie powinien jeden urząd drugiej praepedire jurysdykcji. To jest, kiedy sprawa Nacji Ormiańskiej z człowiekiem Polskiej Nacji trafi się, tedy tę sprawę Ormiańska, a gdy się poda sprawa Nacji Polskiej z człowiekiem Ormiańskim, tedy Polska sądzić ma jurysdykcja, tak, jakoby jedna drugiej nie konfandowała jurysdykcji; na co izba na Ratuszu każdej Nacji osobna jest naznaczona. i uchwalenia zaś szosów miejskich jako i arendy ratusznej wspólnie z urzędem Polskim należeć mają tak jakoby Ormiańska bez Polskiej Nacji jakakolwiek trafi się exakcja nie mniej stanowienia ważyła się, i każdy Nacji lunarz powinien ten prowent wybierać i wspólnie do urzędów importować, rachunki, percepty i expensy przed zobopólnym urzędem czynić, tako by jeden bez drugiego urzędu w to się nie wdawał; jeżeliby jeden bez drugiego urząd w to wkraczał, albo w kontrakty ratusznej arendy wchodził, tedy tego drugi urząd akceptować nie ma i taki kontrakt nie powinien mieć waloru i poenis arbitrariis ważący się ten karany być ma; przy których to rachunkach ma być z tychże percept obmyśloną płaca pisarzom zobopólnym, sługom miejskim, zegarmistrzowi i mistrzowi, a residuitas na słuszne potrzeby ma być wydana; Ta jednak kalkulacja ma być przy prezydencie, z ramienia Zamkowego podanym, expedjowana, jako i teraz do rachunku praeteritorum do wspólnego urzędu naznaczonego adtendenta, aby dostateczne dotąd stanęło percept i expens z pomiarkowaniem. Punkt cechów lubo w moim przywileju nadanym jest wyrażony, aby z Ormiańskiej i Polskiej Nacji alternato każdego roku starszeństwo zażywali, jednak widząc stąd wielkie trudności, różne dyssessje między niemi zachodzące, dlaczego ten wspólny cech rozdzielam i Nacji Ormiańskiej osobny naznaczam, i cale już nie mają rzemieślnicy wszelkiego rzemiosła Ormiańskiej Nacji do Polskiego cechu należeć, ale swój osobny mają sobie constituere, któremu Nacja Polska żadnej prepedycji i okazji dawać nie powinna sub poenis arbitrariis. Wójt zaś powinien dozierać rządu dobrego i sprawiedliwość między niemi administrować. a że tymże moim obywatelom obojej Nacji Stanisławowskim uczyniłem beneficium i łaskę gdy od ich towarów i handlów myta jako w Stanisławowie, tak i po wszystkich moich włościach dziedzicznych brać nie kazałem, tedy też teraz konfirmuję, to tylko waruję, aby się kupcy obcy pod ich nie podszywali protekcję, - dla czego Wójt tutejszy powinien dawać autentyczną, z pod jakiej jurysdykcji prowadzi handel obywatel tutejszy, attestację, i jako jest własny obywatel tutejszy; - co gdyby się inaczej pokazało, tedy ten co przyjmuje w protekcję winą sześćset grzywien ma być karany, na Wójta którejkolwiek jurysdykcji, ważącemu się obcemu obywatelowi wydać attestację, wina tysiąc grzywien skazana być ma. Tutejszy zaś Ormiańskiej Nacji obywatel i mieszczanin Stanisławowski ten się właśnie nia mianować, któren jest dobrze possessionatus, a któryby nie mógł tak prędko nabyć possesji, a chciał się miasta tutejszego immunitatibus zaszczycać, tedy powinien wprzód ju-ramentz wiadomością swojej jurysdykcji wykonać, potym pięćset złotych na ratusz złożyć, albo kram towarów złożyć, któryby equivaleret tej sumie, -natenczas dopiero ma censeri za prawdziwego obywatela Stanisławowskiego i doprerogatyw miejskich ma być przypuszczony. Tejże Ormiańskiej Nacji obywatelom dosyć czyniąc w prośbie wniesionej o wydzielenie pól, osobliwie tym, którzy bez folwarków u Żydów domy pokupili, ponieważ do tych domów żydowskich nie były grunta wydzielone tak na folwarkową osiadłość, jako i do siewu, - tedy na to naznacza się rewizja i każe wydzielić każdemu wedle proporcji. Tymże ludziom Ormiańskiej Nacji pozwalam wolny wrąb do lasów moich na opał wedle potrzeby, a jeżeliby na budynek który drzewa potrzebował zgodnego, tedy opowiedziawszy się starszemu leśnemu, nie ma mu być bronione. Te tedy punkta i kondycje Ormiańskiej Nacji nadane in eo robore et effectu mieć chcę, jako są wyżej opisane,oraz do prawa przywileju opisanego i przez Królów Ichmościów approbowane-go inkorporuję i sam dla pewności i wagi ręką swoją własną przy zwykłej pieczęci podpisuję. DATUM W STANISŁAWOWSKIM ZAMKU DIE DECIMA JULII ROKU PAŃSKIEGO TYSIĄC SZEŚĆSET SIEDM-DZIESIĄT ÓSMECIO. ANDRZEJ POTOCKI, ANNA POTOCKA, WOJEWODOWIE KIJOWSCY, JÓZEF POTOCKI.

Oblakowane w aktach grodu halickiego dnia 6 lipca 1717 r. (castr, halic. Vol. 213 p. 1563-67). Oryginał zaginął; kopia w arch. m. Lwowa.

Obecnie we Lwowie. Bliższe dane w redakcji serwisu.