Historia - Historia - Stanisławów Kresy

Kalendarium - najważniejsze fakty z historii miasta
Zabłotowo - Wieś w miejscu której powstał Gród Rewery
Historyczne wzmianki i dokumenty z lat 1435 - 1475 poświadczają dość dokładnie o istnieniu w widłach Bystrzyc Nadwórniańskiej i Sołotwińskiej wsi zwanej w "zapiskach" Zabłotowo a w niektórych Zabłotów. (…) Więcej...
Prawo magdeburskie i przywileje
Prawo magdeburskie zwane inaczej prawem niemieckim oparte było o wzorcowy wypracowany model lokacyjny, za jaki uważano statuty nadane miastu Magdeburg. W Polsce prawo magdeburskie obowiązywało już od XII wieku, na którym ustanawiano akty lokacyjne. (…) Więcej...
- Dokument lokacyjny (Pełny tekst)
- Przywileje (Pełny tekst)
Miasto - forteca
- Stanisławów w oczach cudzoziemców
Stanisławów gród Rewery
Wśród moczarów, między oboma Bystrzycami: Sołotwińską i Nadwórniańską, powstała osada myśliwska, od licznych kniei Knieininem a później Knihininem zwana, a obok niej na błotach druga, oddzielona stawem, Zabłocić. Obie były własnością możnego rodu (…) Więcej...
Ratusz w Stanisławowie
Świątynie Stanisławowa
Ludność Stanisławowa była od samego powstania miasta w połowie XVII w. Konglomeratem różnych narodowości, podobnie jak całe Pokucie. Mieszkali tu Polacy, Ukraińcy - zwani wtedy Rusinami, a w górach dzieleni na Hucułów, Bojków i Łemków, (…) Więcej...
Stanisławowska Kolegiata
Wskutek rok rocznie powtarzających się najazdów tatarskich na południowo-wschodniej rubieży Rzeczpospolitej w roku 1662 roku staraniem starosty halickiego, późniejszego hetmana koronnego polnego Andrzeja Potockiego stanęła stanisławowska twierdza kresowa, która dała początek (…) Więcej...
- Ojcowie Jezuici w Stanisławowie po 1883 roku
- Siostry Albertynki
- Opis pobytu OO. Trynitarzy w Stanisławowie
Kościół pod wezwaniem św. Józefa
W latach 1727, kiedy rozpoczęto budowę murowanego kościoła Trynitarzy to już na przedmieściu tyśmienickim zbudowano drewniany kościół św. Józefa z pomieszczeniem dla zamieszkania prebendarza. W tym też miejscu znajdował się dawny cmentarz zanim (…) Więcej...
Parafia ormiańska w Stanisławowie
Stanisławów oprócz Polaków, Rusinów, Niemców i Żydów zamieszkiwali także Ormianie. W 1662 r. do grodu nad Bystrzycą sprowadził ich z Mołdawii i Siedmiogrodu założyciel miasta, hetman Jędrzej Potocki. Ormianie w dawnej Rzeczypospolitej trudni się (…) Więcej...
- Spis Wójtów nacji ormiańskiej w Stanisławowie
- Wspomnienie z uroczystości Jubileuszu 60 rocznicy Koronacji Cudownego Obrazu Matki Bożej Łaskawej ze Stanisławowa w Gdańsku
Powstanie diecezji grecko-katolickiej
Rusini jeszcze przed rokiem 1848 czynili starania u władz austriackich oraz Watykanie, aby w Stanisławowie została utworzona parafia oraz biskupstwo grecko-katolickie, lecz pozwolenie na utworzenie biskupstwa otrzymali dopiero w latach późniejszych. (…) Więcej...
Historia Stanisławowa ze "Słownika Geograficznego Kr. Polskiego"
Miasto powiatowe w Galicji wschodniej stolica biskupstwa grecko-katolickiego, leży pod 48°55' szer. płn., a 42°23' dł. wschodniej, 140 km. od Lwowa, 126 km., od Czerniowiec, wśród obszernej równiny, zamkniętej od południa pasmem Karpat lesistych, pomiędzy (…) Więcej...
Historia Stanisławowa
Historia Stanisławowa, jednego z głównych ośrodków historycznej Rusi Czerwonej i Galicji Wschodniej, jest stosunkowo krótka. Miasto zostało założone bowiem dopiero w 1662 r. przez starostę halickiego Andrzeja (Jędrzeja) Potockiego (zm. 1691), późniejszego (…) Więcej...
Herby i pieczątki Stanisławowa
Stanisławów należy do tych miast, który od początku powstania miał swoją heraldykę. Pierwszy herb Stanisławowa powstał równocześnie z wybudowaniem miasta 1662 roku. Mówi nam o tym nadanie miastu magdeburskie prawo, w którym jest mowa o herbie (…) Więcej...
Zamek Potockich w Stanisławowie
Potoccy jeszcze przed wybudowaniem miasta - fortecy w Zabłotowie posiadali mały drewniany zameczek "myśliwski". Po tym drewnianym zamku tzw. "myśliwskim" zbudowanym przez Stanisława Rewerę Potockiego nieopodal wielkiego dębowego lasu żadnych pamiątek nie pozostało. (…) Więcej...
- "Kamienni ryczerze nie wszystko wiedzą" -
O Potockich, założycielach i dziedzicach miasta
U zarania dziejów Stanisławowa stoi można rodzina Potockich, która według legend sięgać miała XII w. i szczycić się szlachectwem i herbem Pilawa, nadanym przez Bolesława Krzywoustego, Potoccy posiadali w XVII w. liczne dobra na Ziemi (…) Więcej...
Tajemnice Podziemnego Stanisławowa
Stanisławowska nekropolia - rys historyczny
Pamięć ludzka jest ulotna. Jak trudno jest nieraz sięgnąć myślą wstecz, do wspomnień, często niezbyt odległych. a jakże jeszcze trudniej przywołać wspomnienia osób, które odeszły. a o ile trudniej jeszcze coś o nich powiedzieć - kim były... (…) Więcej...
- Nie tylko Łyczaków
- Galeria cmentarza
- Spis pochowanych
- Działalność Towarzystwa Opieki nad Grobami Wojennymi
- Wykaz poległych żołnierzy I Dywizji Pancernej pochowanych na terenie Francji, Belgii, Holandii, Niemiec oraz W. Brytanii i pochodzących ze wschodniej Polski.
Stanisławów i jego pamiątki z dawnych czasów cz. I i II
Miasto Stanisławów i dzisiejszy powiat stanisławowski, z wyjątkiem części naddniestrzańskiej - w większej części w obrębie Pokucia, na jego Kresach Zachodnich. Najdawniejsze osady w tym zakątku ziemi naszej, powstały w pobliżu Dniestru, zaczynając (…) Więcej...
Więzienie wojskowe "Dąbrowa" w Stanisławowie
Budynek a raczej kompleks budynków, który mieściły się przy ulicy Gołuchowskiego w Stanisławowie mają długą, ciekawą i swoistą historię. Niewątpliwie na przestrzeni dość długiego czasu były świadkiem wielu poważnych zdarzeń. (…) Więcej...
Mieszczaństwo polskie w Stanisławowie
Narodziny miasta Stanisławowa przydapdły na czasy szczególnie ciężkie dla Rzeczypospolitej: gmach państwowości polskiej wstrząsane raz po raz w dobie panowania Jana Kazimierza najazdami wszystkich niemal sąsiadów, planujących nawet rozbiór Polski, do najwyższego (…) Więcej...
Zarys historii Żydów w Stanisławowie
Stanisławów został założony w 1654 roku przez hetmana wielkiego koronnego, starosty halickiego, Andrzeja Potockiego, i został nazwany imieniem jego syna Stanisława. Czasy, w których miasto zostało założone były bardzo trudne. Polski naród był pochłonięty (…) Więcej...
- Synagoga postępowa w Stanisławowie
Zabytki ormiańskie na wystawawie historycznej w 1928 r.
Ponad siedemdziesiąt pięć lat temu, 2 grudnia 1928 r. W salach stanisławowskiej Kasy Oszczędności została uroczyście otwarta wystawa, poświęcona historii miasta Stanisławowa w okresie międzywojennym było to znaczące wydarzenie kulturalne. Po raz pierwszy, (…) Więcej...
Węgrzy w Stanisławowie
Dobre imię Węgrów ugruntowało się w Stanisławowie już w czasie Wiosny Ludów w 1848 r. w skład stacjonującego w naszym mieście austriackiego garnizonu wchodził również szwadron węgierskich huzarów, dowodzony przez kapitana Janosa Lenkeya. (…) Więcej...
Straż Pożarna w Stanisławowie
Od wieków na Kresy napadały hordy turecko-tatarskie, które grabiły, niszczyły i paliły miasta, wsie pozostawiając po sobie ruiny i pogorzeliska. Pożarami objęte były dawne miasta: Halicz, Kołomyja, Rogatyń, Tyśmienica, Tłumacz, Sniatyń, które nie ominęły (…) Więcej...
Pożar miasta w 1868 roku
Gdy ustały wojny XVIIIw., których skutkiem było okrutne zniszczenie naszego miasta, po roku 1812 zburzono mury obronne, dzięki temu Stanisławów powiększył swój obszar. Nowe budynki mieszkalne i domy użyteczności publicznej czyniły go coraz piękniejszym. (…) Więcej...
Pomnik Adama Mickiewicza
Mieszkańcy Stanisławowa postanowili wystawić w swoim mieście pomnik ku czci twórcy "Pana Tadeusza". Pomysł pojawił się w 1890 roku, którego inspiratorkami były żony miejscowych notabli. Zainicjowały powstanie komitetu organizacyjnego na czele, którego stanął (…) Więcej...
Marszałek Józef Piłsudski w Stanisławowie
Wśród wybitnych Polaków związanych z Grodem Rewery szczególne miejsce przypada Marszałkowi Piłsudskiemu. Twórca II Rzeczpospolitej w latach 1911-1913 odwiedził nasze miasto około dziesięciu razy w celu przeprowadzenia wizytacji Związku Strzeleckiego (…) Więcej...
Szkoły średnie w Stanisławowie
- Księga pamiątkowa I Gimnazjum Państwowego im. Mieczysława Romanowskiego w Stanisławowie
- Liceum i Gimnazjum Sióstr Urszulanek
- Państwowe Liceum Pedagogiczne u Trynitarów
- Początki założenia Żeńskiego Liceum Pedagogicznego
- Krajowa Szkoła Stolarska
- Pierwsza szkoła ewangelicka
- Szkoła polska w Stanisławowie w czase II wojny światowej
Teatr stanisławowski
- Początki teatru w Stanisławowie
- Teatr podolsko - pokucki
- Wykaz personelu
- Z dziejów opery amatorskiej Towarzystwa muzycznego
Z dziejów Biblioteki Miejskiej im. W.N. Smagłowskiego w Stanisławowie (1872 - 1939)
Przeglądając bibliografię dotyczącą dziejów miasta Stanisławowa, znajdujemy szereg wzmianek i artykułów dotyczących powstania Biblioteki Miejskiej im. Wincentego Nowina Smagłowskiego. Teksty autorstwa osób czasowo przebywających w mieście, jak (…) Więcej...
Rozwój Prasy w Stanisławowie
Z podmuchem pamiętnej ery konstytucyjnej w roku "Wiosny Ludów" ocknął się też nasz stary gród Rewery z niemocy i uśpienia. Wolność słowa zaczęła się ujawniać w znacznej liczbie wydawnictw periodycznych we Lwowie i Krakowie. Śladem tych miast poszły (…) Więcej...
- Z dziejów prasy - Najstarsza gazeta stanisławowska
- Pierwsze drukarnie w Stanisławowie
Kobiety w życiu kulturalno-literackim Stanisławowa okresu międzywojennego
Dzieje rozwoju sportu w Stanisławowie w latach 1908-1939
Na początku XX wieku w Stanisławowie zakładano organizacje kulturalno-oświatowe i sportowe. Powstały towarzystwa "Młodzież Polska", "Sokół" i organizacje harcerskie. Rozwinęły się organizacje paramilitarne, a w szczególności Związek Strzelecki współpracujący z nim Związek (…) Więcej...
Zabytki i cechy stylu barokowego w Stanisławowie
W czasach króla Jana III i Sasów, w czasach silnych wpływów katolicyzmu możnowładcy polscy lokowali swoje kapitały i swoje wielkopańskie ambicje w pałacach a przede wszystkim kościołach, budowanych we wszechwładnym wtedy, bo wdzierającym się nawet (…) Więcej...
Malarze Stanisławowscy
WE WRZEŚNIU 1933 r. urządzili artyści - plastycy, zamieszkujący stale w Stanisławowie pierwszą większą wystawę obrazów i rzeźb. Ta manifestacja kulturalna, związana bezpośrednio z imprezą "Dni ziemi, stanisławowskiej" skłoniła ich oraz lokalnych (…) Więcej...
Lotnisko w Stanisławowie
W 1928 r. powziął Zarząd Stanisławowskiego Okręgu L. O. P. P. uchwałę wybudowania na terenie m. Stanisławowa - lotniska. (…) Więcej...
- Szkoła Pilotów L.O.P.P. w Stanisławowie
Z Kroniki IV Zlotu Okręgowego Sokolego - Część 1
Miasto Stanisławów założone zostało przez rozszerzenie wsi, lub osady myśliwskiej, Zabłocie. Zamiar rozszerzenia i obwarowania Zabłocia, dla ochrony tej części kraju od najazdów wołoskich, powziął Stanisław Rewera Potocki. Czy i o ile zamiar ten doprowadził (…) Więcej...
Wystawa Rolniczo-Przemysłowa w Stanisławowie
W roku 1875 otwarta została pierwsza w Stanisławowie wystawa o charakterze rolniczo-przemysłowym. Usytuowano ją w pobliżu dworca kolejowego w korzystnym dla ruchu rozwidleniu ulic. (…) Więcej...
Ateny Pokucia
Stanisławów był perłą oświaty na południowych Kresach! Z ogromnymi tradycjami sięgającymi pierwszych lat założenia miasta przez Potockich, a więc XVII wieku. (…) Więcej...
Za Stanisławowa na Sowiniec
Każdego 12 maja mija kolejna rocznica śmierci Marszałka Józefa Piłsudskiego. Maj 1935 r. to zarazem początek budowy Jego największego i najważniejszego pomnika: Kopca na Sowińcu w Krakowie. (…) Więcej...

Artykuły

Organizacje, towarzystwa i związki w Stanisławowie